"Kaspar" - Wrocławski Teatr Współczesny (Polska)

„Sztuka Kaspar - pisze Peter Handke w otwierającym ją tekście - nie pokazuje, jak JEST NAPRAWDĘ czy BYŁO NAPRAWDĘ z Kasparem Hauserem. Pokazuje ona, co JEST MOŻLIWE z kimś. Pokazuje, jak można mówieniem doprowadzić kogoś do mówienia. Sztuka ta mogłaby nosić również tytuł Tortura mówienia".

Prototypem bohatera jest postać historyczna, Kaspar Hauser, który pojawił się w 1828 r. w Norymberdze jako kompletnie zdziczały szesnastolatek, ofiara czyjegoś okrutnego eksperymentu. Umiał powiedzieć tylko jedno zdanie. Zajęto się jego edukacją, nauczono mówić, „przywrócono" społeczeństwu. Niestety zmarł pięć lat później od tajemniczej rany.

Postać Kaspara doczekała się bogatej literatury, trafiła do filmu. Handke nie chciał jednak pisać dramatu biograficznego. Losy Kaspara potraktował jako pretekst ukazania siły języka, jego zarówno stwórczej, jak i niszczycielskiej mocy. W powojennych Niemczech odzyskanie języka, odczarowanie go z faszystowskiego dyskursu było celem niezwykle istotnym.

Handke nie ułatwił jednak zadania swoim potencjalnym reżyserom. W scenariuszu dramatu, zamyślanego jako monodram, zapisane jest dosłownie wszystko: każdy niemal oddech, pantomima gestów, kształt kurtyny, nawet długość sznurowadeł.

Barbara Wysocka postanowiła odczytać dramat nie przejmując się dyscypliną narzuconą przez autora.

„W surowej przestrzeni teatralnego strychu, na deskach sceny i na metalowych rusztowaniach, które zdają się czekać, aż ktoś zabuduje je scenografią, z użyciem mikrofonów, telewizorów, projektora i kamery wideo, czteroŹosobowy ansambl aktorski opowiada, odgrywa, tańczy tę historię (...)". (Anna Burzyńska, „Tygodnik Powszechny").

„Olśniewający spektakl Wysockiej jest jednocześnie merytoryczną wypowiedzią na temat dyskursu publicznego, teatralnego, a także poruszającą historią o człowieku, który szukał dla siebie alternatywnej drogi w świecie i nie potrafił pogodzić się z tym, że taka nie istnieje.(...)" (Marta Bryś, „Nowa Siła Krytyczna")

Polska prapremiera sztuki Handkego w reżyserii Andreasa Wirtha odbyła się w 1987 r. w Starym Teatrze w Krakowie. Kaspar Wysockiej jest dopiero drugą polską realizacją.

Peter Handke
KASPAR
Wrocławski Teatr Współczesny
Wrocław - Polska

Przekład: Jacek St. Buras
Reżyseria, scenografia, opracowanie muzyczne: Barbara Wysocka
Kostiumy: Julia Kornacka
Projekcje: Lea Matttausch
Światło: Jan Sławkowski

Obsada:
Szymon Czacki
Marta Malikowska-Szymkiewicz
Tomasz Cymerman
Maciej Prusak (gościnnie)

Premiera 14.03.2009